پوشاک از نیازهای اولیه و اساسی بشر محسوب می شود. درست مثل خوراک، مسکن، امنیت و امثال آن. پوشاک و سیر تحول آن در نظام اجتماعی ایران را می توان از جنبه های مختلفی بررسی کرد، از جمله:
آنچه امروزه در بین اندیشمندان مردم شناسی و جامعه شناسی از اهمیتی شایان برخوردار است، توجه به پیام ها و «راز و رمز»های مو جود در انواع پوشاک در ادوار مختلف و در میان ملل گوناگون می باشد. این «پیام ها» خود از باورها، آداب، سنن و خاستگاه قومی این ملت ها برخاسته اند، که یا به وضوح بیانگر یکی از این اصول بوده ا ند، و یا با زبان نمادین منظوری خاص را القا میکرده اند. شاید تلاش همین اندیشمندان برای رمزگشایی این پیام های نمادین بوده است که اصطلاح نوین «زبان پوشاک « را در میان پژوهشگران این رشته، رایج ساخته است.تداخل وابستگی های ذهنی و باورهای قومی، و مذهبی را در شکل گیری سبک لباس و همچنین زیورآلات و آرایش مربوط آنها، در تمام ادوار تاریخی ایران، به خصوص در میان اقوام گوناگون ایرانی، به خوبی می توان دریافت؟ هر چند که شناخت دقیق چگونگی این تداخل نیازمند بررسی علمی برنامه ریزی شده است که متأْسفانه تاکنون صورت نگرفته است.
برخی از دانشمندان، چنان نقش مهمی برای پوشا ک و زیورآلات قایلندکه حتی تعریف مجرد از انسان را بدون درنظر گرفتن لباس او، تعر یفی صرفاً ذهنی می دانند آیچر و رش هایگین، 1992، ص 130 این دانشمندان نقش پیامی را که زیورآلات و هم چنین نحوه آرایش و پیرایش بدن القا می کند، کمتر از نقش خود پوشاک نمی دانند، و این عوامل را وسیله ای برای فهم عمیق تر منظور و خواست پوشنده ی آنها، قلمداد می کنند آیچر و رش هایگین، 1992، ص 13. به همین دلیل است که ارتباط پوشاک را با هنر، ادبیات، مذهب و نیز اقتصاد، طبقه و حتی هویت اجتماعی، نمی توان نادیده گرفت. آیا تاکنون پرسش هایی از این قبیل به ذهن شما نرسیده است که: چرا مردم ظاهر خود را تغییر می دهند؟ آنها چگونه و به چه طریق این کار را انجام می دهند؟ درک و تفسیر اطرافیان در قبال اینگونه تغییرات چیست؟ انگیزه این تغییرات از کجا سرچشمه می گیرد؟ آیا این تغییرات، ناشی از تحولات جامعه است یا از اعتقادات معنوی و ساختارهای مادی زندگی؟ منظور از داشتنسلیقه ی خوب در پوشیدن لباس یا شیک پوشی چیست؟ آیا می توان داشتن «سلیقه خوب » در انتخاب پوشاک را به معنی کوشش در تقلید از پوشاک طبقات مرفه اجتماع دانست؟چه رابطه ای میان پوشاک فرد با ارزیابی اخلاقی درباره او وجود دارد؟ چه رابطه ای میان تظاهر به پاکدامنی یا تمایل به تحریک امیال شهوانی با انتخاب نوع پوشاک و نیز رفتار مربوط به آن، وجود دارد؟ یکی از اندیشمندان علوم اجتماعی اعتقاد دارد که سبک های متنوع پو شاک، درکل می تواند به صورت نقاطی همگن در روی نموداری از خط راست قرارگیردکه یک سوی آن حیا و شرم است، و سوی دیگر آن بی حیایی و بی شرمی. یک سوی آن پوشیدگی تن است، و سوی دیگر آن برهنگی و عریانی تن. یک سوی آن تناسب و هماهنگی و زیبایی و نجابت است، و سوی دیگر آن ناسازگاری و ناهماهنگی و زشتی و زنندگی. یک سوی آن سنگینی و برازندگی است، و سوی دیگر آن سبکی و جلفی راف، 1986، ص 3. علاوه بر آنچه که در حوزه های زیباشناسی، تاریخی، جامعه شناسی و مردم شناسی به نام اجزای زبان پوشاک به آنها اشاره کردیم، به دو نکته دیگر نیز باید توجه داشت. یکی پیدایش واژه های نوین اعم از وارداتی و خلق الساعه است که در طی زمان از موضوعات مرتبط با پوشاک به فرهنگ مکتوب و فرهنگ شفاهی مملکت افزوده شده است.
...... مطالعه ی متن کامل کتاب "پوشاک ایرانیان" در سایت رسمی اینفو کتاب