شهروند الکترونیک

تحقق شهر الکترونیک در ایران به دو موضوع مهم زیرساخت و فرهنگ‌سازی و به بیان دیگر موضوعی به نام شهروند الکترونیک وابسته است که باید مورد توجه جدی قرار بگیرد. در واقع تا زمانی که شهروندان از نظر فرهنگی، آموزشی و اطلاعاتی به حدی نرسند که ترجیح دهند به جای خدمات سنتی و کاغذ محور از خدمات الکترونیکی استفاده کنند، پروژه شهر الکترونیکی به نتیجه نخواهد رسید. [آشنایی با پروژه مطالعات شهر مجازی ] انسان‌ها در طول زندگی خود و بنا به مسوولیت‌های فردی و اجتماعی خود نقش‌های متفاوتی ایفا می‌کنند که در این میان شهروند الکترونیک کسی است که توانایی انجام وظایف روزمره‌ای را که ایفای نقش‌های متفاوت در زندگی برای او به وجود می‌آورد، با کمک ابزارهای الکترونیکی داشته باشد. [گام‌های دیجیتال یک شهر] در برنامه پنج ساله‌ای که از سوی اتحادیه اروپا در ارتباط با شهروند الکترونیک تدوین شده، تمامی شهروندان اروپایی و حتی ناتوانان جسمی خواهند توانست تا سال 2010 از خدمات دولت به صورت الکترونیکی استفاده کنند این در حالی است که به عنوان مثال اجرای طرح دانشگاه مجازی برای معلولان 5/2 میلیارد تومان هزینه می‌برد و این رقم برای دولت اصلا زیاد نیست؛ این گفته یم معلول است که معتقد است در شرایطی که می‌تواند تمام معلولان را با ایجاد این دانشگاه تحت پوشش قرار دهد. [شهر الکترونیک برای کاهش ترافیک] مثال دیگر سئول (پایتخت کره‌جنوبی) است که برترین شهر الکترونیکی جهان به شمار می‌آید که در آن 500 نوع خدمت آنلاین قابل دسترسی است و از پنج خانوار کره‌یی، چهار خانوار به اینترنت پرسرعت (صد مگابایت در ثانیه یا بالاتر) دسترسی دارند. [کره جنوبی در صدر جدول دسترسی به اینترنت پرسرعت] ضریب نفوذ اینترنت در ایران از هر 10 شهروند بالغ، 9 نفر تلفن همراه دارند و از حدود چهار سال پیش در این شهر، امکان تماشای برنامه‌های تلویزیونی از طریق تلفن همراه و در داخل خودروها فراهم آمده است؛ شهرهای توکیو، سیدنی، میلان، لندن، ملسینکی، کپنهاگ، دبی و دوبلین از دیگر شهرهای الکترونیکی معروف جهان هستند. مهارت‌های پایه برای شهروند الکترونیکی نیز از موضوعات مهم و قابل بررسی محسوب می‌شود؛ بنیاد بین‌المللی ICDL که نمایندگی آن را در ایران، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش برعهده دارد، استاندارد آموزشی و مهارت‌های پایه شهروند الکترونیکی Ecitizen را اعلام کرده است. بر این اساس شهروند الکترونیک کسی است که حداقل دانش لازم در رابطه با مفاهیم پایهICT، حداقل توانایی لازم در به کارگیری سیستم‌های عامل ویندوز و واژه‌پرداز مایکروسافت، توانایی کافی برای برقراری ارتباط با اینترنت و وب جهان‌گستر، توانایی مبادله پیام‌های الکترونیکی از طریق پست الکترونیکی، توانایی کافی برای یافتن اطلاعات از طریق موتورهای جست‌وجو در وب، توانایی تکمیل فرم‌های آنلاین اینترنتی و انجام کارهای روزمره مختلف از طریق شبکه را داشته باشد. چطور قبض تلفن را از راه دور پرداخت کنیم؟ در تعریفی دیگر شهر الکترونیکی شهری است که دسترسی الکترونیکی شهروندان به شهرداری و سایر سازمان‌ها و نهادهای دولتی و بخش خصوصی شهری به صورت 24 ساعته و هفت روز در هفته به شیوه‌ای با ثبات قابل اطمینان، امن و محرمانه و به راحتی امکانپذیر است. اما کارشناسان ایرانی بر این عقیده‌اند که شهر الکترونیک شهری مطلوب است که آگاهانه و هوشمندانه از فناوری‌ها بهره می‌گیرد ضرورت تبیین ویژگی‌های شهر مطلوب در جامعه دینی (حیات طیبه)، هویت‌یابی شهر مطلوب بر اساس نیاز انسان مطلوب، بازمهندسی فضای کالبدی و فیزیکی شهر و نیز بازمهندسی رفتارها و مناسبات انسانی در شهر مطلوب از جمله الزامات شهر الکترونیکی مطلوب است. ایده ایجاد شهر الکترونیکی ایده ایجاد شهر الکترونیکی در ایران حدود 10 سال پیش در جزیره کیش مطرح شد که متوقف ماند در حالی که به عنوان یک شهر الکترونیکی نمونه می‌توانست پیشگام و پیش قدم در بحث شهر الکترونیکی و ارائه خدمات نوین الکترونیکی در کشور و منطقه مطرح شود. پس از آن از حدود 10 سال گذشته شهرداری مشهد IT را به اشکال مختلف همچون تجهیز شهرداری به سخت‌افزار وارد سازمان کرد در سال 86 و 87 پروژه مشترک کلانشهرها به نتیجه رسید و نقشه کلی ICT در شهرداری‌ها ایجاد شد.

...... 

 مطالعه ی متن کامل کتاب "شهروند الکترونیک" در سایت رسمی اینفو کتاب